


Γενικά
Ο ψευδόκοκκος των εσπεριδοειδών (Planococcus citri) έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο και επιβιώνει σε πολλά και διαφορετικά φυτά-ξενιστές. Στις εύκρατες περιοχές ο ψευδόκοκκος δημιουργεί προβλήματα στις καλλιέργειες οπωροκηπευτικών σε θερμοκήπια ενώ στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές προκαλεί ζημιές στις υπαίθριες καλλιέργειες. Το έντομο προκαλεί ζημιά ειδικά σε οπωροφόρα δέντρα και σε καλλιέργειες καλλωπιστικών φυτών, ιδιαίτερα σε γλαστρικά φυτά όπως ο φίκος, σε φοίνικες, στη σεφλέρα, στον κρότωνα και στην καλαγχόη αλλά και σε τριαντάφυλλιές και στη ζέρμπερα. Επιπλέον, ο ψευδόκοκκος των εσπεριδοειδών (Planococcus citri) μπορεί επίσης να εμφανιστεί στο αγγούρι, στο πεπόνι και στη μελιτζάνα.
Βιολογικός κύκλος και εμφάνιση του ψευδόκοκκου των εσπεριδοειδών
Τα ενήλικα θηλυκά της οικογένειας Planococcus citri έχουν μήκος 2,5 - 4 mm και πλάτος 2 - 3 mm. Κοιτώντας τα από πάνω, έχουν ωοειδές σχήμα, είναι μαλακά και καλύπτονται με ένα λεπτό κηρώδες υλικό. Κινούνται ελάχιστα. Διακρίνονται από άλλους ψευδόκοκκους χάρη στο γεγονός ότι φέρουν 18 ζεύγη κηρωδών αποφύσεων σχετικά μικρού μήκους περιφερειακά, και δύο «ουραίες αποφύσεις» ελαφρώς μεγαλύτερου μήκους. Οι ουραίες αποφύσεις είναι πάντα κοντύτερες από το 20% του μήκους του σώματος. Παράγουν λίγη ποσότητα κεριού έτσι ώστε το ανοιχτό κίτρινο έως ροζ σώμα τους να είναι ορατό μέσα από το κέρινο κάλυμμά τους. Συχνά υπάρχει μια πιο σκούρα, διαμήκης λωρίδα που διατρέχει όλο το σώμα.
Τα ενήλικα αρσενικά είναι βραχύβια και εντοπίζονται με δυσκολία. Είναι μικρότερα από τα θηλυκά, έχουν δύο ζεύγη φτερών και δύο μακριές ουραίες αποφύσεις. Μοναδική αποστολή τους είναι να γονιμοποιούν τα θηλυκά και μόλις ένα αρσενικό βγει από το κουκούλι του, αρχίζει να αναζητά ένα θηλυκό. Ένα γονιμοποιημένο θηλυκό γεννά εκατοντάδες αυγά μέσα σε έναν βαμβακώδη σάκκο αποτελούμενο από λευκά κηρώδη νήματα. Μόλις εναποθέσει τα αυγά, το θηλυκό συρρικνώνεται και πεθαίνει. Η νύμφη πρώτου σταδίου αναπτύσσεται από το αυγό. Αυτές οι νύμφες πρώτου σταδίου αποκαλούνται «έρπουσες». Είναι ιδιαιτέρως δραστήριες στην αναζήτηση νέου μέρους σίτισης και είναι ικανές να κινηθούν εντός λογικής απόστασης επάνω στο φυτό. Η αρσενική νύμφη προσκολλάται στο φυτό, ενώ οι θηλυκές συνεχίζουν να κινούνται σε όλη τη διάρκεια της ανάπτυξής τους. Μετά το δεύτερο στάδιο, μια αρσενική νύμφη σχηματίζει μια προνύμφη τελευταίου σταδίου. Τα θηλυκά υφίστανται μικρές αλλαγές στο σχήμα, περνώντας από το δεύτερο και το τρίτο στάδιο, μετά το οποίο γίνονται σεξουαλικά ώριμες. Λίγο μετά την ενηλικίωσή τους τα θηλυκά αρχίζουν να απελευθερώνουν μια σεξουαλική φερομόνη για να προσελκύσουν τα αρσενικά. Τα αρσενικά πετούν μόνο νωρίς το πρωί.
Συμπτώματα προσβολής
Παρόλο που τα περισσότερα είδη ψευδόκοκκου τρέφονται με τα υπέργεια τμήματα του φυτού, ορισμένα είδη τρέφονται και από τις ρίζες, ενώ άλλα δημιουργούν εξογκώματα. Μερικά είδη μπορούν επίσης να μεταδώσουν ιούς.
Οι ψευδόκοκκοι προκαλούν ζημιά στην καλλιέργεια με διάφορους τρόπους:
Οι νύμφες και τα θηλυκά απομυζούν τους χυμούς του φυτού, εμποδίζοντας την ανάπτυξη και προκαλώντας παραμόρφωση ή/και κιτρίνισμα των φύλλων και μερικές φορές ακολουθεί φυλλόπτωση. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι μείωση της φωτοσύνθεσης και συνεπώς της απόδοσης. Τα άνθη και οι καρποί συχνά πέφτουν.
Οι χυμοί του φυτού είναι πλούσιοι σε σάκχαρα, αλλά φτωχοί σε πρωτεΐνες. Για να επιτύχουν επαρκή πρόσληψη πρωτεϊνών, οι ψευδόκοκκοι πρέπει κατά συνέπεια να λάβουν μεγάλες ποσότητες χυμών, αποβάλλοντας τα σάκχαρα με το μορφή µελιτωµάτων. Χαρακτηριστικά εμφανίζεται συχνά μύκητας της καπνιάς (Cladosporium spp.) επάνω στα μελιτώματα. Επιπλέον, η λευκή κηρώδης έκκριση των ψευδόκοκκων μειώνει τη διακοσμητική αξία των προσβεβλημένων φυτών. Οι καρποί και τα άνθη προσβάλλονται επίσης, γεγονός που τα καθιστά ακατάλληλα για πώληση, και το μειωμένο επίπεδο φωτοσύνθεσης στα φύλλα μειώνει επίσης την παραγωγή ανθέων και καρπών.
Στις καλλωπιστικές καλλιέργειες, η απλή παρουσία ψευδόκοκκου είναι αρκετή για να καταστήσει το προϊόν ακατάλληλο για πώληση. Ένας πολύ μικρός πληθυσμός μπορεί συνεπώς να προκαλέσει σημαντική οικονομική ζημιά.