Γενικά
Το ωίδιο είναι μια μυκητιακή ασθένεια που προκαλείται από διάφορα είδη μυκήτων όπως οι Erysiphe, Podosphaera, Oïdium, Leveillula.
Βιολογικός κύκλος και εμφάνιση του αλευρώδη του ωιδίου
Οι μύκητες που προκαλούν το ωίδιο (Erysiphe, Podosphaera, Oïdium, Leveillula) είναι όλοι βιοτροφικοί μύκητες, δηλαδή τρέφονται με ζωντανά φυτικά κύτταρα και μετά βίας επιβιώνουν απουσία ζωντανής καλλιέργειας. Επιβιώνουν ως ασκοσπόρια ή περιθήκεια, δομές που περιέχουν ασκοσπόρια. Ασκοσπόρια δεν έχουν βρεθεί ακόμη για όλους τους μύκητες του ωιδίου και ειδικά στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες δεν παίζουν ρόλο στην εξάπλωση.
Τα σπόρια των μυκήτων βλασταίνουν στην επιφάνεια του φύλλου και οι βλαστικοί σωλήνες αναπτύσσονται και διακλαδίζονται στην επιφάνεια του φύλλου. Δημιουργούνται μικρές δομές, οι μυζητήρες (haustorium), από τις οποίες ο μύκητας διεισδύει στο φυτικό κύτταρο και προσλαμβάνει θρεπτικά συστατικά από το επιδερμικό στρώμα των φυτικών κυττάρων. Το μεγαλύτερο μέρος του μύκητα παραμένει στο εξωτερικό της επιφάνειας του φυτού. Στο μυκήλιο της επιφάνειας του φυτού σχηματίζονται νέοι κονιδιοφόροι, δομές που περιέχουν νέα σπόρια, τα κονίδια. Αυτοί οι κονιδιοφόροι είναι η τυπική χνοώδης εξάνθηση του ωιδίου. Μόνο στην πιπεριά, η μόλυνση (από Leveillula taurica) λαμβάνει χώρα μέσω των στομάτων και ο μύκητας μεγαλώνει μέσα στο φύλλο. Αργότερα, οι κονιδιοφόροι σε αυτήν την περίπτωση προεξέχουν από τα στόματα.
Τα κονίδια είναι το κύριο μέσο διασποράς. Διασκορπίζονται από τον άνεμο, όπως τα ασκοσπόρια. Γενικά, οι μύκητες του ωιδίου δεν είναι πολύ ανθεκτικοί στο νερό, επομένως η βροχή συχνά περιορίζει την εξάπλωση και η διασπορά των σπορίων από τη βροχή είναι αμελητέα, καθώς τα σπόρια σπάνε όταν έρχονται σε επαφή με το νερό για όχι περισσότερο από μερικές ώρες.
Τα σπόρια του ωιδίου, είτε τα ασκοσπόρια είτε τα κονίδια, δεν χρειάζονται θρεπτικά συστατικά ή νερό για να βλαστήσουν. Σε γενικές γραμμές, ο ρυθμός εξάπλωσης είναι ταχύτερος στους 18-25°C. Η υψηλή σχετική υγρασία (RH) προάγει τη βλάστηση των σπορίων, αλλά αναστέλλει την παραγωγή τους, επομένως η ουσιαστική επίδραση της σχετικής υγρασίας (RH) είναι πολύ μικρή. Ο άνεμος και τα ρεύματα στα θερμοκήπια προάγουν τις ασθένειες. Στα θερμοκήπια, η διασπορά των σπορίων σε μικρές αποστάσεις (περιορισμένος χρόνος) γίνεται κυρίως μέσω του ρουχισμού των εργαζομένων.
Συμπτώματα προσβολής
Τα συμπτώματα του ωιδίου είναι αρκετά παρόμοια σε όλους τους συνδυασμούς φυτών-παθογόνων οργανισμών. Τα συμπτώματα είναι λευκές, χνοώδεις αποικίες, πρώτα και κύρια στην πάνω πλευρά του φύλλου. Σε περιπτώσεις σοβαρής προσβολής σιτηρών, τα στελέχη ενδέχεται επίσης να μολυνθούν.
Στην πιπεριά, οι χνοώδεις αποικίες εμφανίζονται κυρίως στην κάτω πλευρά του φύλλου, επειδή ο μύκητας μολύνει το φυτό αφού εισέλθει από τα στόματα και υπάρχουν περισσότερα στόματα στην κάτω πλευρά του φύλλου. Στην άνω πλευρά, παρατηρούνται κίτρινες κηλίδες. Σε περίπτωση σοβαρής προσβολής, οι χνοώδεις αποικίες ενδέχεται επίσης να εμφανιστούν στην άνω πλευρά των φύλλων. Πολλές ποικιλίες γλυκιάς πιπεριάς αντιδρούν στη μόλυνση από ωίδιο ρίχνοντας φύλλα που δεν έχουν ακόμη μολυνθεί. Εξαρτάται από την ποικιλία το πόσο σύντομα μετά τη μόλυνση συμβαίνει αυτό.
Στη μηλιά, την αχλαδιά, την τριανταφυλλιά και άλλα Rosaceae, ο μύκητας που προκαλεί το ωίδιο είναι εξαιρετικά ευαίσθητος στο νερό και «κρύβεται» στην κάτω πλευρά των φύλλων. Ως εκ τούτου, αυτό είναι το σημείο όπου εντοπίζονται κατά κύριο λόγο αποικίες σε αυτές τις καλλιέργειες.
Στις περισσότερες καλλιέργειες, οι λευκές αποικίες αργότερα γίνονται καφέ ή γκρι. Τα σοβαρά προσβεβλημένα φύλλα μπορεί να γίνουν κίτρινα, να συστραφούν ή να πέσουν.
Συμπτώματα προσβολής
Πώς να αποτρέψετε το ωίδιο
- Επιλέξτε ανθεκτικές ποικιλίες όταν αυτές είναι διαθέσιμες
- Η θρέψη με πρόσθετη ποσότητα πυριτίου ή/και ασβεστίου σκληραίνει τα κυτταρικά τοιχώματα και καθιστά δυσκολότερη την είσοδο των μυκήτων στα φύλλα.
- Για να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης ωιδίου στα θερμοκήπια, συνιστάται πρώτα να αερίζετε ανοίγοντας μόνο τα παράθυρα από την υπήνεμη πλευρά. Σημειώστε ότι αυτό δεν ισχύει για άλλες ασθένειες που αναστέλλονται με τη μείωση της σχετικής υγρασίας RH.
- Στα οπωροφόρα δέντρα το κλάδεμα πρέπει να γίνεται στην αρχή της καλλιεργητικής περιόδου.
- Μην παρέχετε υπερβολικό άζωτο καθώς αυτό προάγει την ασθένεια.
Αποτρέψτε τις ασθένειες των φυτών βελτιώνοντας το δυναμικό των φυτών και την ανθεκτικότητα της καλλιέργειας.