Γενικά
Ο ψευδόκοκκος (Pseudococcus viburni) (η προηγούμενη ονομασία του ήταν Pseudococcus affinis) προέρχεται από τη Νότια Αμερική αλλά πλέον βρίσκεται σε πολλά μέρη του κόσμου με εύκρατο κλίμα. Έχει παρόμοια εμφάνιση με τον ψευδόκκοκο των εσπεριδοειδών (Planococcus citri), αλλά το σώμα του καλύπτεται από ένα πιο παχύ στρώμα κεριού, οι αποφύσεις γύρω από το σώμα του είναι μακρύτερες (20-50% του μεγέθους του σώματός του) και οι δύο ουριαίες αποφύσεις του είναι πάντα εμφανώς πιο μακριές από τις άλλες.
Ο ψευδόκοκκος (Pseudococcus viburni) μερικές φορές εντοπίζεται στην τομάτα, κυρίως στη βάση του μίσχου. Σε ένα σύστημα καλλιέργειας με εναέρια σύρματα, οι ψευδόκοκκοι εντοπίζονται συχνά στο οριζόντιο τμήμα του μίσχου. Αυτοί οι ψευδόκοκκοι μπορούν επίσης να προκαλέσουν ζημιά σε καλλιέργειες καλλωπιστικών φυτών όπως η πασιφλόρα, το πελαργόνι και η ορχιδέα. Το Pseudococcus viburni είναι δύσκολο να καταπολεμηθεί βιολογικά.
Βιολογικός κύκλος και εμφάνιση του Pseudococcus viburni
Οι ψευδόκοκκοι πήραν το όνομά τους από το γεγονός ότι το σώμα των θηλυκών από το τρίτο νυμφικό στάδιο και μετά καλύπτεται με ένα λευκό κηρώδες υλικό σε μορφή σκόνης, νημάτων, αιχμηρών προεξοχών. Τα αυγά εναποθέτονται μέσα σε μια κολλώδη, μαλακή μάζα κέρινων νημάτων που ονομάζεται ωόσακκος. Μόλις γεννήσει τα αυγά, το θηλυκό πεθαίνει. Οι νύμφες πρώτο σταδίου είναι κίτρινες-καφέ και δεν είναι καλυμμένες ακόμη με κερί. Είναι πολύ δραστήριες και μετακινούνται αρκετά.
Οι νύμφες δεύτερου σταδίου είναι πιο σκούρες και λιγότερο δραστήριες. Από το δεύτερο στάδιο και μετά, ο βιολογικός κύκλος των αρσενικών και των θηλυκών είναι εντελώς διαφορετικός. Μετά το δεύτερο στάδιο, τα αρσενικά σχηματίζουν μια σκούρα ψεύτικη νύμφη ακολουθούμενη από μια νύμφη. Η πραγματική νύμφη αναπτύσσεται μέσα σε ένα λευκό, βαμβακώδες κουκούλι. Μετά την ολοκληρωτική μεταμόρφωση, ένα αρσενικό έντομο με φτερά εξέρχεται από αυτήν τη νύμφη. Στο αρσενικό απουσιάζουν τα τμήματα του στόματος και ως εκ τούτου δεν μπορεί να τραφεί. Η διάρκεια της ζωής του είναι σύντομη και ο μοναδικός προορισμός του είναι η εύρεση θηλυκών για γονιμοποίηση.
Οι θηλυκές νύμφες του δεύτερου σταδίου, από την άλλη πλευρά, εγκαθίστανται στο φύλλο και αρχίζουν να εκκρίνουν κερί, αλλάζουν πτέρωμα στο τρίτο στάδιο και στη συνέχεια εμφανίζεται το ενήλικο θηλυκό χωρίς πλήρη μεταμόρφωση.
Συμπτώματα προσβολής
Παρόλο που τα περισσότερα είδη ψευδόκοκκου τρέφονται με τα υπέργεια τμήματα του φυτού, ορισμένα είδη τρέφονται και από τις ρίζες, ενώ άλλα δημιουργούν εξογκώματα. Μερικά είδη μπορούν επίσης να μεταδώσουν βλαβερούς ιούς.
Οι ψευδόκοκκοι προκαλούν ζημιά στην καλλιέργεια με διάφορους τρόπους:
- Οι νύμφες και τα θηλυκά απομυζούν τους χυμούς του φυτού, εμποδίζοντας την ανάπτυξη και προκαλώντας παραμόρφωση ή/και κιτρίνισμα των φύλλων και μερικές φορές ακολουθεί φυλλόπτωση. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι μείωση της φωτοσύνθεσης και συνεπώς της απόδοσης. Τα άνθη και οι καρποί συχνά πέφτουν.
- Οι χυμοί του φυτού είναι πλούσιοι σε σάκχαρα, αλλά φτωχοί σε πρωτεΐνες. Για να επιτύχουν επαρκή πρόσληψη πρωτεϊνών, οι ψευδόκοκκοι πρέπει κατά συνέπεια να λάβουν μεγάλες ποσότητες χυμών, αποβάλλοντας τα σάκχαρα με το μορφή µελιτωµάτων. Χαρακτηριστικά εμφανίζεται συχνά μύκητας της καπνιάς (Cladosporium spp.) επάνω στα μελιτώματα. Επιπλέον, η λευκή κηρώδης έκκριση των ψευδόκοκκων μειώνει την καλλωπιστική αξία των προσβεβλημένων φυτών. Οι καρποί και τα άνθη προσβάλλονται επίσης, γεγονός που τα καθιστά ακατάλληλα για πώληση, και το μειωμένο επίπεδο φωτοσύνθεσης στα φύλλα μειώνει επίσης την παραγωγή άνθεων και καρπών.
- Στις καλλιέργειες καλλωπιστικών φυτών, η παρουσία ψευδόκοκκου είναι αρκετή για να καταστήσει το προϊόν ακατάλληλο για πώληση. Ένας πολύ μικρός πληθυσμός μπορεί συνεπώς να προκαλέσει σημαντική οικονομική ζημιά.