Γενικά
Η αφίδα του βαμβακιού (Aphis gossypii) είναι ένα εξαιρετικά πολυφάγο είδος και απαντάται σε πάνω από 700 είδη φυτών. Τα καλλιεργούμενα φυτά που προσβάλλονται από αυτήν την αφίδα είναι τα εξής: βαμβάκι, εσπεριδοειδή, καφεόδεντρα, κακαόδεντρα, μελιτζάνα, αγγούρι, πεπόνι, πιπεριά και πολλά καλλωπιστικά φυτά όπως το χρυσάνθεμο και η καλαγχόη. Η αφίδα του βαμβακιού (Aphis gossypii) βρίσκεται σε ολόκληρο τον κόσμο αλλά προτιμά τις θερμότερες περιοχές. Ήταν παράσιτο στα θερμοκήπια της Ευρώπης από τα τέλη της δεκαετίας του ‘80, επηρεάζοντας ιδιαίτερα το αγγούρι.
Βιολογικός κύκλος και εμφάνιση της αφίδας του βαμβακιού
Οι αφίδες έχουν πολύπλοκο βιολογικό κύκλο, με πτερωτές και άπτερες μορφές ενηλίκων και μια μεγάλη ποικιλία στο χρώμα. Στα θερμοκήπια, η αναπαραγωγή πραγματοποιείται και με παρθενογένεση, με τα μη γονιμοποιημένα θηλυκά να συνεχίζουν να παράγουν νέες γενιές θηλυκών. Στις αφίδες πραγματοποιείται έκδυση τέσσερις φορές πριν φτάσουν στο ενήλικο στάδιο. Με κάθε έκδυση ρίχνουν το δέρμα τους και αυτό προδίδει την παρουσία τους στην καλλιέργεια. Το χρώμα των δύο κερατίων (σιφώνια) της αφίδας του βαμβακιού την κάνει να ξεχωρίζει από όλες τις άλλες αφίδες. Αυτά τα κεράτια είναι πάντα μαύρα, ανεξάρτητα από το χρώμα του σώματος το οποίο μπορεί να ποικίλλει και να είναι από ανοιχτό κίτρινο έως ανοιχτό πράσινο ή ακόμα και πρασινόμαυρο. Το χρώμα του σώματος εξαρτάται από τη θερμοκρασία, την πηγή τροφής και την πυκνότητα του πληθυσμού. Οι μεγάλες αφίδες (μήκους έως 1,8 mm) έχουν συνήθως σκούρο πράσινο έως μαύρο χρώμα, ενώ οι αφίδες που γεννιούνται σε πυκνές αποικίες και σε υψηλή θερμοκρασία μπορεί να είναι πολύ μικρότερες (από 0,9 mm) και κίτρινες ή πράσινες. Οι αφίδες του βαμβακιού έχουν κόκκινα μάτια και σχετικά κοντές κεραίες.
Συμπτώματα προσβολής
Η αφίδα του βαμβακιού (Aphis gossypii) είναι ένας σημαντικός φορέας ιογενών ασθενειών. Αυτό το είδος αφίδας μπορεί να μεταδώσει πάνω από 50 διαφορετικούς ιούς, συμπεριλαμβανομένου του ιού του μωσαϊκού της αγγουριάς.
Οι νύμφες και τα ενήλικα καταναλώνουν θρεπτικά συστατικά από το φυτό και διαταράσσουν την ισορροπία των αυξητικών ορμονών. Κατά συνέπεια, η ανάπτυξη του φυτού καθυστερεί προκαλώντας παραμορφωμένα φύλλα ή, εάν η προσβολή γίνει αρκετά νωρίς κατά το ξεκίνημα της καλλιεργητικής περιόδου, τα νεαρά φυτά νεκρώνονται. Η καθυστερημένη ανάπτυξη και η αποφύλλωση μειώνουν την απόδοση.
Οι χυμοί των φυτών είναι πλούσιοι σε σάκχαρα, αλλά φτωχοί σε πρωτεΐνες. Ως εκ τούτου, οι αφίδες πρέπει να καταναλώσουν μεγάλες ποσότητες χυμού για να λάβουν επαρκή πρωτεΐνη. Η περίσσεια σακχάρων εκκρίνεται με τη μορφή μελιτώματος, καθιστώντας την καλλιέργεια και τους καρπούς της κολλώδεις. Στο μελίτωμα αναπτύσσεται μαύρη μούχλα (Cladosporium spp.) που μολύνει καρπούς και καλλιέργειες καλλωπιστικών φυτών και τα καθιστά ακατάλληλα για την αγορά. Την ίδια στιγμή μειώνεται η φωτοσύνθεση στα φύλλα, επηρεάζοντας την παραγωγή.