Capsanem
Γενικά
Ο υπονομευτής της τομάτας (Tuta absoluta), ένα παράσιτο που προσβάλλει σε μεγάλο βαθμό τις καλλιέργειες τομάτας στον αγρό και στο θερμοκήπιο, ανήκει στην οικογένεια Gelechiidae. Είναι ολιγοφάγο, τρέφεται κυρίως με είδη Solanaceae. Ο κύριος ξενιστής είναι η τομάτα, αλλά τρέφεται επίσης με φυτά όπως η πατάτα, η μελιτζάνα, η πιπεριά και ο καπνός.
Βιολογικός κύκλος και εμφάνιση του υπονομευτή της τομάτας
Το ενήλικο θηλυκό του υπονομευτή της τομάτας (Tuta absoluta) εναποθέτει περίπου 260 αυγά. Τα αυγά του υπονομευτή της τομάτας (Tuta absoluta) είναι κυλινδρικά. Το χρώμα τους ποικίλλει από κρεμώδες λευκό έως έντονο κίτρινο, σκουραίνει στην εμβρυϊκή φάση και γίνεται σχεδόν μαύρο κοντά στην εκκόλαψη.
Οι προνύμφες πρώτου σταδίου είναι λευκές έως κιτρινωπές μετά την εκκόλαψή τους. Σκάβουν μέσα στο φύλλο, στον μίσχο ή στο φρούτο. Οι προνύμφες δεύτερου έως τέταρτου σταδίου γίνονται πρασινωπές με μια μαύρη λωρίδα πίσω από το κεφάλι.
Οι προνύμφες τελευταίου σταδίου του υπονομευτή της τομάτας (Tuta absoluta) έχουν τυπικό ροζ χρώμα στη ραχιαία επιφάνεια. Οι κάμπιες εντοπίζονται προσωρινά έξω από τις στοές στα φύλλα ή στα φρούτα.
Η νύμφωση λαμβάνει χώρα στο έδαφος ή στην επιφάνεια ενός φύλλου, σε ένα διπλωμένο φύλλο ή σε μια στοά. Αν αποχωρήσουν από τις στοές, δημιουργούν μεταξωτά κουκούλια επάνω στα φύλλα ή στο έδαφος. Όταν η νύμφωση συμβαίνει μέσα σε στοές ή σε φρούτα, τότε οι προνύμφες τελευταίου σταδίου δεν δημιουργούν κουκούλια. Οι νύμφες έχουν έναν πρασινωπό χρωματισμό στην αρχή και μετά γίνονται καφέ λίγο πριν την εμφάνιση των ενηλίκων.
Τα ενήλικα του υπονομευτή της τομάτας (Tuta absoluta) είναι γκρι-καφέ με νηματοειδείς κεραίες, εναλλασσόμενα ανοιχτά ή σκούρα τμήματα και λυγισμένες χειλικές κεραίες που είναι καλά ανεπτυγμένες. Υπάρχουν μαύρα σημάδια στα μπροστινά φτερά. Τα ενήλικα είναι νυκτόβια και συνήθως κρύβονται ανάμεσα στα φύλλα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Συμπτώματα προσβολής
Τα πιο διακριτικά συμπτώματα που προκαλεί ο υπονομευτής της τομάτας (Tuta absoluta) είναι το σκάψιμο σε σχήμα κηλίδας στα φύλλα. Οι κάμπιες προτιμούν τα φύλλα και τους μίσχους, αλλά μπορούν επίσης να εμφανιστούν κάτω από την κορυφή του καρπού και ακόμη και μέσα στον ίδιο τον καρπό. Στα φύλλα, οι προνύμφες τρέφονται μόνο με ιστούς του μεσοφύλλου αφήνοντας την επιδερμίδα άθικτη. Στους καρπούς επιτίθενται μόλις σχηματιστούν αλλά οι προνύμφες τρέφονται μόνο με πράσινα φρούτα. Σε περίπτωση σοβαρής προσβολής, τα φύλλα σαπίζουν τελείως. Το σκάψιμο που κάνουν οι προνύμφες δημιουργεί δυσμορφίες. Η ζημιά στα φρούτα επιτρέπει την είσοδο μυκητιακών παθογόνων οργανισμών προκαλώντας σήψη των καρπών πριν ή μετά τη συγκομιδή.
Συμπτώματα προσβολής
