Entomite-M
Γενικά
Οι σκιαρίδες ανήκουν στην οικογένεια Sciaridae. Τα είδη που προκαλούν ζημιά στις καλλιέργειες ανήκουν στα γένη Bradysia και Lycoriella. Το είδος Lycoriella εντοπίζεται κυρίως σε εμπορικές καλλιέργειες μανιταριών όπου μπορεί να προκαλέσει τεράστια ζημιά.
Οι σκιαρίδες απαντώνται συνήθως σε νωπά, υγρά περιβάλλονται και εμφανίζονται πολύ συχνά σε θερμοκήπια σε ολόκληρο τον κόσμο. Παρόλο που σε γενικές γραμμές δεν προκαλούν σοβαρή ζημιά στα υγιή φυτά, οι σκιαρίδες είναι ιδιαίτερα ζημιογόνες σε μοσχεύματα και σε νεαρά αναπτυσσόμενα φυτά.
Βιολογικός κύκλος και εμφάνιση των σκιαρίδων
Ο βιολογικός κύκλος των σκιαρίδων περιλαμβάνει τα εξής στάδια: αυγό, τέσσερα προνυμφικά στάδια, ένα νυμφικό στάδιο και το ενήλικο έντομο. Τα ενήλικα έντομα έχουν μήκος από 1 έως 5 mm, γκρι-μαύρο χρώμα και μακριές κεραίες. Τα πόδια τους είναι σχετικά μακριά ενώ τα φτερά τους έχουν πολύ χαρακτηριστικό περίγραμμα. Οι σκιαρίδες έχουν μικρό κεφάλι και στοματική κοιλότητα με την οποία μπορούν να τρυπούν το φυτό και να απομυζούν τους χυμούς του. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής τους δεν τρέφονται σχεδόν καθόλου. Τα αρσενικά είναι συνήθως μικρότερα από τα θηλυκά. Δεν πετούν γρήγορα και προτιμούν υγρές περιοχές σε σκοτεινά μέρη, με πλούσια οργανική ουσία. Εντοπίζονται όλο τον χρόνο.
Τα αυγά είναι λεπτά (από 0,1 έως 0,25 mm) και έχουν κιτρινωπό λευκό χρώμα. Εναποτίθενται στην επιφάνεια του εδάφους κοντά σε ρίζες φυτών. Οι προνύμφες μπορούν να αναπτυχθούν και να φτάσουν από 5 έως 12 mm σε μήκος και από 0,5 έως 1,5 mm σε διάμετρο. Είναι άποδες και το κεφάλι τους είναι σκληρό και μαύρο. Στο κεφάλι υπάρχει στοματική κοιλότητα. Η νύμφωση πραγματοποιείται εντός μιας μικρής οπής στο έδαφος. Οι νύμφες είναι λευκές αλλά αργότερα αποκτούν ένα κίτρινο έως καφέ χρώμα. Το πίσω άκρο της νύμφης χαρακτηρίζεται από κινητικότητα.
Συμπτώματα προσβολής
Οι προνύμφες των σκιαρίδων τρέφονται κυρίως από τα οργανικά υπολείμματα και τους μύκητες που αναπτύσσονται επάνω τους,παρόλο που μερικά είδη μπορεί επίσης να τρέφονται από ζωντανό φυτικό υλικό. Τα ενήλικα έντομα προτιμούν υγρά περιβάλλοντα και έλκονται από ένα ευρύ φάσμα παθογόνων και μη παθογόνων μικροοργανισμών για ωοτοκία.
Έμμεση ζημιά προκαλείται από τις προνύμφες και τα ενήλικα έντομα που είναι φορείς μυκητολογικών ασθενειών, όπως οι Fusarium, Botrytis και Verticillium, και τις μεταφέρουν από τα προσβεβλημένα στα υγιή φυτά.
Η άμεση ζημιά είναι το αποτέλεσμα της διατροφικής δραστηριότητας των προνυμφών που λαμβάνει χώρα στις ρίζες. Οι προνύμφες τρέφονται κυρίως με φυτικό υλικό και με μύκητες που υπάρχουν στο έδαφος. Ωστόσο, μπορούν επίσης να τραφούν με στο ριζικό σύστημα, στα στελέχη και στα φύλλα. Σε μεταγενέστερα στάδια οι προνύμφες ενδέχεται επίσης να τρέφονται στους βλαστούς των φυτών. Τα τράυματα που προκαλούνται από τη διατροφική δραστηριότητα δημιουργούν επίσης εισόδους από όπου μπορούν να εισβάλλουν διάφοροι παθογόνοι μύκητες. Επειδή οι προνύμφες μετακινούνται ελάχιστα, σε γενικές γραμμές το φυτό καταστρέφεται τοπικά. Τα νεαρά φυτά που διατηρούν την υγρασία τους και είναι καλά ποτισμένα κινδυνεύουν περισσότερο.